W Dzienniku Ustaw pod poz. 645 opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.
Jest to rozporządzenie wykonawcze do ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Część przepisów odnosi się do organizacji egzaminów, ósmoklasisty, maturalnego i zawodowych w roku szkolnym 2021/2022, ale dalsze dotyczą organizacji publicznych placówek oświatowych w związku z przyjmowaniem dzieci będących obywatelami Ukrainy.
Co zmienia się zatem w odniesieniu do szkół i przedszkoli publicznych?
W przedszkolach, w roku szkolnym 2021/2022, liczba dzieci w oddziale, wynosząca obecnie maksymalnie 25, może zostać zwiększona o nie więcej niż 3 dzieci będących obywatelami Ukrainy. Łącznie zatem w oddziale przedszkolnym może być do 28 dzieci, ale te dodatkowo przyjęte ponad limit 25, muszą być obywatelami Ukrainy. To samo dotyczy oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych
Podobna zmiana dotyczy szkół, gdzie liczba uczniów w oddziale klas I–III szkoły podstawowej może być zwiększona o nie więcej niż 4 uczniów będących obywatelami Ukrainy.
Rozporządzenie zwiększa też liczby uczniów lub wychowanków w oddziałach przedszkola i szkoły integracyjnej i oddziałach integracyjnych, oddziałach specjalnych oraz w szkołach i przedszkolach specjalnych, o 2 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych, także będących obywatelami Ukrainy. Dzieci niepełnosprawne mogą być przyjęte do przedszkola specjalnego lub szkoły specjalnej na podstawie oświadczenia rodzica lub osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem o złożeniu do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Analogicznie, zwiększono liczby uczniów i wychowanków w specjalnych ośrodkach wychowawczych, zajęciach świetlicowych itd.
Ważne jest, że zmodyfikowane tym rozporządzeniem przepisy dotyczą wyłącznie publicznych przedszkoli i szkół, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli. Ani przepisy specjalnego rozporządzenia dotyczącego dzieci będących obywatelami Ukrainy, ani rozporządzenia MEN z 2019 r., nie obejmują bowiem niepublicznych szkól i przedszkoli, gdyż Prawo oświatowe nie daje ministrowi delegacji do regulowania spraw organizacji niepublicznych jednostek oświaty.
W poprzednim wpisie opisałem ułatwienia w tworzeniu tzw. dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć w przedszkolach i szkołach publicznych, zarówno prowadzonych przez j.s.t., jak i osoby fizyczne i prawne, oraz w przedszkolach i szkołach niepublicznych. Te dodatkowe lokalizacje mogą być tworzone na podstawie porozumienia i na określony czas, a rozporządzenie modyfikuje wymagania lokalowe co do tych pomieszczeń. Obecne rozporządzenie z 22 marca 2022 zawiera zmienione wymagania co do tych pomieszczeń, w stosunku do normalnie obowiązujących norm.
Wg § 16 ust. 1, inna lokalizacja prowadzenia zajęć znajdować się może również w budynku lub jego części, które spełniają wymagania określone w przepisach w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, oraz wymagania ochrony przeciwpożarowej dla kategorii zagrożenia ludzi ZL II, określone w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej, z tym że dopuszcza się spełnienie tych wymagań także w sposób określony w art. 6a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Natomiast w § 16 ust. 2 rozporządzenia zawarto katalog możliwych odstępstw od wymagań określonych dla lokalu szkoły i przedszkola, zmniejszających niektóre wymogi, po spełnieniu określonych warunków i wymagań.
Jak wspomniałem, przepisy w zakresie liczby uczniów dotyczą placówek publicznych (w tym także prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne), ponieważ w niepublicznych szkołach i przedszkolach nie obowiązują przepisy organizacyjne, wydawane przez ministra, i te jednostki same określają m.in. liczby uczniów w oddziałach. Prawnie bowiem, przedszkoli niepublicznych nie obowiązuje limit 25 dzieci w oddziale, więc także zwiększenie o dodatkowe dzieci z Ukrainy jest możliwe i bez specjalnego rozporządzenia. Ale w niektórych gminach, w których władze nakazują stosowanie się do przepisów o placówkach publicznych, obecna zmiana daje pełną możliwość i uzasadnienie przyjęcia dodatkowych dzieci ukraińskich.
Natomiast zmienione regulacje o wymaganiach budowlanych dotyczą też nowych lokalizacji w placówkach niepublicznych (zarówno przedszkolach, jak i szkołach), tak bowiem stanowi ustawa z 12 marca, która ułatwia także jednostkom niepublicznym tworzenie innych lokalizacji. Ale pamiętać należy, że ustawa ma obowiązywać przez 18 miesięcy, a czas funkcjonowania innej, dodatkowej lokalizacji, ustalany będzie w porozumieniach zawieranych z jednostką samorządu terytorialnego.
Nie ma natomiast nowych przepisów dotyczących zatrudniania nauczycieli z Ukrainy (rozporządzenie wprowadza pewne możliwości wyłącznie w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych). W konkretnych przypadkach można pytać kuratorium, czy kwalifikacje danej osoby mogą być uznane w Polsce.
Robert Kamionowski