Uchwalona ustawa o finansowaniu zadań oświatowych zawiera przepis, który zdaniem Stowarzyszenia Przedszkoli Niepublicznych, uniemożliwiać będzie dochodzenie zaniżonych dotacji na drodze cywilnoprawnej, przed sądami powszechnymi. Zdaniem zaś praktyków zajmujących się tymi sprawami, nowe regulacje nie wyłączą wnoszenia i rozpatrywania takich roszczeń.
W nowej ustawie o finansowaniu zadań oświatowych wprowadzony został przepis w brzmieniu:
Art. 91. 1. Do czynności podejmowanych w związku z udzieleniem dotacji, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–32, art. 40 i art. 41, na rok 2018, stosuje się przepisy rozdziału 3, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Jest to przepis czytelny i – jak się wydaje, niewymagający interpretacji. Oznacza, że do wszelkich czynności, w tym między innymi dotyczących składania we wrześniu 2017 roku wniosku z planowaną liczbą dzieci na rok 2018, czy informacji do SIO (będących przecież czynnościami podejmowanymi w związku z udzieleniem dotacji), stosuje się przepisy rozdziału 3.
- Do wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2018 r. postępowań w przedmiocie ustalenia wysokości lub przekazania dotacji na rok 2017 lub lata wcześniejsze stosuje się przepisy dotychczasowe.
Zapis ten oznacza, że do wszelkich postępowań związanych z przyznaniem dotacji (dla podmiotów ubiegających się o jej przyznanie) i przekazaniem (dla podmiotów, które nie otrzymały dotacji), które zostały wszczęte przed 1 stycznia 2018, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Dodatkowo, należy zwrócić uwagę na przepis art. 47: Czynności podejmowane przez organ dotujący, o którym mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–32, art. 40 i art. 41, w celu ustalenia wysokości lub przekazania dotacji, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–32, art. 40 i art. 41, stanowią czynności z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy .. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Podobnie jak art. 91 ust. 1, dotyczy on wyłącznie czynności ustalenia wysokości, czyli w szczególności podstawowej kwoty dotacji, oraz przekazania, czyli np. przelania na rachunek, a nawet odmowy udzielenia albo wypłacenia dotacji lub jej części. Ma to także istotny związek z nowymi przepisami dotyczącymi aktualizacji podstawowej kwoty dotacji, podlegającej – zgodnie z tym przepisem, także kontroli sądowoadministracyjnej.
Art. 91 nie odnosi się zatem do roszczeń o niewypłaconą w całości lub części kwotę dotacji, o jakiej mowa była w projekcie ustawy z maja 2017 roku, który przewidywał art. 45 ust. 2 w brzmieniu: Roszczenie o niewypłaconą w całości lub części dotację, o której mowa w art. 17–23, art. 26–28, art. 30–34, art. 42 i art. 43 przedawnia się z upływem trzech lat od końca roku budżetowego, na który dotacja została przekazana.
Reasumując, stwierdzić należy, że zapis art. 91 ustawy o finansowaniu, nie oznacza zatem, że od 1 stycznia 2018 roku nie będzie możliwe ubieganie się o dopłatę do ustalonej i przekazanej kwoty dotacji, wyrównującą do kwoty prawidłowej, czyli o niewypłaconą w części dotację.
Kwota dotacji jest bowiem ustalona w ustawie i przekazana przedszkolu, natomiast już prowadzone, bądź prowadzone w przyszłości postępowania, mają za przedmiot uzupełnienie ustalonej i przekazanej dotacji – tyle, że wypłaconej w zaniżonej wysokości.
Przeciwne stanowisko oznaczałoby bowiem, niedopuszczalne w demokratycznym Państwie prawa, przekazanie kompetencji w tego samego typu sprawach, za ten sam okres, określonych w tym samym akcie prawnym na rzecz dwóch różnych organów sądowych, a nawet pozbawienie obywateli prawa do sądu, co rażąco naruszałoby zasady Konstytucji.
Otóż treść tej normy wskazuje właśnie – że postępowania o niedopłatę dotacji, określonej przecież ustawą, odbywa się – jak dotychczas – na drodze cywilnej, po drugie natomiast, że do dotacji sprzed roku 2018 nie stosuje się ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (lecz dotychczasową ustawę o systemie oświaty).
Ewentualne zaś prezentowanie w teorii i praktyce sądowej przez Stowarzyszenie czy osoby prowadzące przedszkola przedstawionej przez SPN wykładni tego przepisu, może być skrajnie dla nich niekorzystne poprzez czynne potwierdzanie nieprawidłowej interpretacji przepisów.