Rejestr Placówek Oświatowych

Po przejściu wszystkich powyższych procedur będą Państwo musieli złożyć wniosek o wpis przedszkola do ewidencji placówek oświatowych prowadzonego przez daną gminę.

Wniosek taki, zgodnie z art. 82 ust.2  ustawy o systemie oświaty powinien zawierać

Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać:

1. oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby;
2. określenie odpowiednio typu i rodzaju szkoły lub placówki oraz daty rozpoczęcia jej funkcjonowania;
3. wskazanie miejsca prowadzenia szkoły lub placówki oraz informację o warunkach lokalowych zapewniających:

• możliwość prowadzenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych,

• realizację innych zadań statutowych,

•  bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami;

1. statut szkoły lub placówki;
2. dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych i dyrektora, przewidzianych do zatrudnienia w szkole lub placówce;

Niezależnie od wniosku o wpis placówki do ewidencji placówek oświatowych należy pamiętać o wniosku o udzielenie dotacji na rok kolejny. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty wniosek taki należy złożyć najpóźniej do 30 września roku poprzedzającego rok na który dotacja ma być udzielona. Gmina musi bowiem ująć dotację w budżecie na rok kolejny, stąd konieczne jest powiadomienie gminy o planowanym uruchomieniu przedszkola. We wniosku takim należy podac prognozowaną ilość dzieci, które będą uczęszczały do przedszkola.

W praktyce pojawił się problem, czy aby złożyć wniosek o dofinansowanie na rok kolejny placówka musi być już zarejestrowana w ewidencji placówek oświatowych. W praktyce oznaczałoby to, że cały proces inwestycyjny należy zakończyć najpóźniej w sierpniu danego roku, przy czy, otrzymanie dotacji możliwe jest dopiero począwszy od stycznia roku następnego.

Niestety interpretację taką przyjęła Najwyższa Izba Kontroli. NIK w wielu swoich protokołach pokontrolnych wskazuje że akceptowanie wniosków o dofinansowanie i ujmowanie w budżecie placówek jeszcze nie istniejących stanowi naruszenie przepisów prawa. Między innymi patrz Wystąpienie Pokontrolne z dnia 25 stycznia 2012 – LWA-4112-04-01/2011 S-11-016-LWA-01-01

Należy jednak zwrócić uwagę, że interpretacja NIK nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z art. Art. 90. ust. 2b Ustawy o systemie oświaty dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia – pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. Warunkiem wypłaty dotacji jest więc wyłącznie podanie prognozowanej ilości uczniów, którzy będą uczęszczać do danego przedszkola w kolejnym roku. Niewątpliwie przepis nie warunkuje więc złożenia wniosku o dotację od wcześniejszej rejestracji w ewidencji placówek oświatowych.

Celem przepisu nie jest bowiem zagwarantowanie danych środków istniejącym placówkom a jedynie planowanie budżetu. Jeżeli dana placówka nie powstanie, to środki z budżetu i tak nie będą na taką placówkę wypłacone – zostaną przesunięte na inne cele. Jeżeli dana placówka powstaje, powinna mieć możliwość otrzymywania dotacji od pierwszego miesiąca działalności.

Wprowadzanie w interpretacjach NIKu dodatkowego wymogów w postaci uprzedniej rejestracji placówki w ewidencji placówek oświatowych stanowi więc nadinterpretację prawa, która prowadzi do szkodliwej wykładni prawa w gminach. Niestety w większości gmin stosuje się właśnie tę nieprawidłową wykładnię, zgodnie z którą złożenie wniosku o dofinansowanie możliwe jest dopiero po wpisaniu przedszkola do ewidencji placówek oświatowych.

Konsekwencje są następujące:

– proces inwestycyjny trzeba zakończyć do 31 sierpnia danego roku, tak aby zdążyć jeszcze z wpisem do ewidencji placówek oświatowych oraz z wnioskiem o dotacje do 30 września

– po zakończeniu inwestycji przedszkola są skazane na działanie co najmniej 4 miesiące bez dotacji. Konieczne jest więc zadbanie o odpowiednią rezerwę finansową, która pomoże przetrwać ten najtrudniejszy okres działalności

W najbliższym okresie kancelaria Peter Nielsen & Partners zamierza wystąpić do Najwyższej Izby Kontroli z wnioskiem o zaniechanie takiej wykładni przepisów. O wynikach wystąpienia będziemy informować w kolejnych wpisach.

Procedury budowlane związane z założeniem przedszkola, łączą się zwykle z największymi wydatkami oraz z największą konsumpcją czasu.  Nie są to jednak jedyne procedury jakie trzeba przejść w celu założenia przedszkola.

Zgodnie z art. Art. 82.  ust. 2  pkt. 3 lit. d) ustawy o systemie oświaty aby zgłosić placówkę do ewidencji placówek oświatowych w danej gminie należy złożyć  informację o warunkach lokalowych zapewniających m.in. bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami;

W praktyce oznacza to, że już po przejściu procedury budowlanej, należy zgłosić placówkę do powiatowej komendy Państwowej Straży Pożarnej a następnie do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej (sanepid).

Odbiór straży pożarnej:

Na wniosek inwestora Państwowa Straż Pożarna dokonuje kontroli przedszkola w zakresie spełnienia warunków przeciwpożarowych, w trybie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.

Strażacy będą m.in sprawdzać:

• czy budynek jest wyposażony w instalację odgromową;
• czy zapewniony jest dostęp do hydrantu zewnętrznego, czy istnieje wymóg zaprojektowania hydrantu wewnętrznego
• czy placówka wyposażona jest w odpowiednie gaśnice
• czy przepusty w stropach są zabezpieczone materiałami ogniochronnymi
• czy meble i wykładziny są wykonane z materiałów trudno zapalnych
• długość i ilość dróg ewakuacyjnych
• konieczność zainstalowania drzwi przeciwpożarowych itp.

Na powyższe wymogi powinien nam już zwrócić uwagę architekt. Może się jednak zdarzyć, że zostanie pominięty dany aspekt związany z ochroną przeciwpożarową. Przed przystąpieniem do realizacji inwestycji warto więc skonsultować dany projekt ze specjalistą z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Może się zdarzyć, że gmina zażąda opinii straży pożarnej niezależnie od tego, że w toku procesu budowlanego straż pożarna opiniowała już budynek, lub nie zgłaszała zastrzeżeń. Przepisy ustawy o systemie oświaty nie precyzują jednak w jakim trybie powinna być wydana opinia Państwowej Straży Pożarnej, co rodzi wątpliwości interpretacyjne.

Odbiór sanepidu:

Państwowa Inspekcja Sanitarna będzie sprawdzała placówkę pod kilkoma aspektami.

1)      W pierwszej kolejności będzie sanepid dokona odbioru higieniczno-sanitarnego, który sprowadza się do weryfikacji czy inwestor zrealizował prawidłowo projekt budowlany, który był wcześniej uzgadniany z rzeczoznawcami.

2)      Osobny odbiór sanepidu będzie dotyczył części żywieniowej. Nawet w przypadku gdy wyżywienie w przedszkolu będzie w całości oparte na firmach cateringowych, konieczne jest wydzielenie części budynku na cele żywienia. Pomieszczenie to trzeba będzie rozdzielić na tzw. część czystą (gdzie rozdzielane jest pożywienie na poszczególne porcje dla dzieci) i część brudną (gdzie są myte i wyparzane naczynia). Niejednokrotnie wymagane jest dodatkowe pomieszczenie na przetrzymywanie pojemników zbiorczych w których dostarczane są posiłki od firmy cateringowej. Wymogi w tym zakresie zawarte są w Ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Wreszcie wszyscy pracownicy przedszkola (także personel, który nie zajmuje się dziećmi bezpośrednio) bądą musieli przejść badania sanitarno-epidemiologiczne (badanie lekarskie oraz badanie laboratoryjne). Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi koszty takich badań pokrywa pracodawca, czyli w przypadku przedszkola będzie to organ prowadzący przedszkole.

Nowy budynek

Jeżeli dysponują jednak Państwo możliwościami finansowymi lepiej zainwestować w nowy budynek, niż dostosowywać istniejące lokale usługowe, handlowe itp. na potrzeby przedszkola. Choć wiąże się to z większymi wydatkami na początku inwestycji, rozwiązania funkcjonalne pozwalają zminimalizować późniejsze koszty funkcjonowania placówki. Procedura uzyskania pozwolenia budowlanego wygląda w skrócie jak poniżej:

• Mając pewność, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na usytuowanie przedszkola na danej nieruchomości muszą Państwo w pierwszej kolejności postarać się o odpowiedni projekt architektoniczny.

Architekt powinien zadbać o zaopiniowanie projektu przez odpowiednich rzeczoznawców z zakresu ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz higieny i zdrowia.

Dodatkowo konieczne będzie wykonanie dokumentacji projektowej w zakresie przyłączy mediów. Dokumentacja taka musi zostać uzgodniona z podmiotami zarządzającymi danymi sieciami dystrybucji mediów, a następnie również zaakceptowana przez lokalny Zespół Uzgodnień Dokumentacji Projektowej tzw. ZUD.

• Następnym krokiem jest złożenie wniosku w wydziale architektury danego starostwa powiatowego, o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja o pozwoleniu na budowę podlega opłacie skarbowej. Stawki opłaty skarbowej należy każdorazowo sprawdzić w ustawie o opłacie skarbowej. Informacje w tym zakresie często są zamieszczone na stronach internetowych danego starostwa.

W toku postepowania o wydanie decyzji starosta ma prawo zażądać dodatkowej dokumentacji, jeżeli uważa projekt za niekompletny. Również i właściciele nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania budynku (sąsiedzi) mają prawo zajmować stanowisko w toku postępowania.

Zakładając, że na tym etapie postępowania nie wystąpią żadne komplikacje, starosta powiatowy wyda decyzję o pozwoleniu na budowę.

• Inwestor powinien rozpocząć budowę przed upływem trzech lat od dnia kiedy decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna. W przeciwnym razie pozwolenie na budowę wygaśnie i całą procedurę trzeba będzie przechodzić ponownie.

• W celu przystąpienia do budowy należy wybrać firmę budowlaną realizującą tego typu inwestycje. Konieczne jest aby firma gwarantowała nadzór budowy przez wykwalifikowanego Kierownika budowy. Kierownik budowy powinien prowadzić dziennik budowy a także umieścić na budowie tablice informacyjną. Obowiązki w tym zakresie podlegają kontroli organów nadzoru budowlanego, stąd należy zadbać aby wykonawca budowy spełniał ww. wymogi.

• Po zakończeniu budowy, przed przystąpieniem do użytkowania budynku przedszkola będą Państwo musieli uzyskać kolejną decyzję – tym razem będzie to decyzja o pozwoleniu na użytkowanie (art. 55 pkt. 1 ustawy Prawo budowlane).

Zgodnie z załącznikiem do ustawy Prawo budowlane, który dokonuje podziału obiektów budowlanych na poszczególne kategorie, przedszkole należy do IX kategorii obiektów budowlanych. W celu rozpoczęcia użytkowania nie wystarczy więc samo dokonanie zgłoszenia zakończenia budowy tak jak w przypadku domów jednorodzinnych. Konieczne więc będzie pozwolenie na użytkowanie.

Wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie składa się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Wniosek taki należy jednak poprzedzić kolejnymi krokami m.in.

• uzyskaniem świadectwa charakterystyki energetycznej
• zgłoszeniem zakończenia budowy składanym do Państwowej Straży Pożarnej
• zgłoszeniem zakończenia budowy składanym do Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jeżeli organy te nie wniosą zastrzeżeń do wykonanego budynku, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przeprowadzi obowiązkową kontrolę budynku. Dopiero po pozytywnym wyniku kontroli PINB wyda decyzję o pozwoleniu na użytkowanie.

Powyższy opis procesu budowlanego stanowi jedynie zarys podstawowych wymogów budowlanych stawianych inwestorowi w toku budowy nowego przedszkola. Jak widać z powyższego cała procedura jest wielostopniowa i dość skomplikowana. Konieczne jest więc zarezerwowanie w budżecie inwestycji odpowiednich środków na wynagrodzenie profesjonalnych podmiotów rynku budowlanego, dzięki którym wszystkie procedury powinny zakończyć się bez dodatkowych opóźnień.

Trudy związane ze wzniesieniem nowego budynku przedszkola, rekompensowane są jednak przez udogodnienia projektowe, których realizacji możliwa jest zazwyczaj wyłącznie w nowych budynkach.

Uzyskawszy zaświadczenie odnośnie przeznaczenia danej nieruchomości na cele oświatowe, możemy przystąpić do „lokalowego” etapu inwestycji.

Jeżeli na nieruchomości stoi już budynek musimy sprawdzić czy został on oddany do użytkowania jako przedszkole. W innym wypadku trzeba będzie przejść procedurę zmiany sposobu użytkowania. Przeznaczenie danego budynku określa decyzja o pozwolenie na użytkowanie, względnie projekt budowlany jeżeli dany obiekt budowlany nie podlegał wymogom uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Dokumenty w tym zakresie są przechowywane przez Starostwo Powiatowe, Wydział Architektoniczno-Budowlany. Ponadto dokumenty takie posiada zwykle właściciel lub zarządca nieruchomości.

W przypadku zamiaru wybudowania nowego budynku konieczne będzie przejście procedury uzyskania pozwolenia na budowę.

Zmiana sposobu użytkowania istniejącego budynku

W obu przypadkach pierwszym krokiem powinien być kontakt z architektem. Bez architekta sprawy załatwić się nie da.

Architekt musi ocenić, czy w budynku trzeba dokonać zmian o charakterze budowlanym. Jeżeli takich zmian trzeba dokonać, to architekt powinien ocenić czy zmiany są na tyle poważne, że wymagają przejścia procedury pozwolenia budowlanego czy wystarczy zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania.

W tym zakresie powstaje bardzo dużo wątpliwości ponieważ przepisy prawa budowlanego są niestety dość nieprecyzyjne. Stąd na gruncie ich stosowania powstaje wiele sporów, nieraz kończonych dopiero wyrokami sądów administracyjnych.

W tym zakresie mamy dwie uwagi:

1) po pierwsze urzędnicy zwykle, obawiając się odpowiedzialności, będą uważali, że każda zmiana w budynku wymaga pozwolenia budowlanego;

2) po drugie architekci to zawód bardzo pragmatyczny – wobec czego z ostrożności, w celu przyspieszenia procedury, architekt w większości przypadków będzie zalecał uzyskanie pozwolenia budowlanego

Oczywiście jest to rozwiązanie najbezpieczniejsze, tyle że kosztowne i nie zawsze korzystne dla inwestora. O ile bowiem w przypadku zmiany sposobu użytkowania stronami postępowania nie są właściciele sąsiednich nieruchomości o tyle w przypadku pozwolenia budowlanego sąsiedzi będą mogli zająć stanowisko w sprawie.

Niemniej zakładając, że w budynku nie ma zmian, skutkujących koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę możemy przejść uproszczoną procedurę zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania. Fakt, że procedura ta jest uproszczona nie oznacza jednak, że będzie ona prosta. W telegraficznym skrócie wygląda ona następująco:

• architekt ocenia lokal, może się okazać że konieczne będzie odstępstwo od ogólnych norm lokalowych. Najczęściej konieczne jest odstępstwo w zakresie wysokości pomieszczeń. Odstępstwa tego udziela w formie decyzji Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, pod warunkiem zapewnienia wentylacji mechanicznej w budynku. Wbrew pozorom uzyskanie takiego odstępstwa nie powinno być trudne;

• architekt mając już stosowne odstępstwo (jeśli wymagane) przygotuje projekt, który następnie uzgodni z właściwymi rzeczoznawcami. Niestety normy dotyczące pomieszczeń i wymogów z nimi związanych są rozproszone po wielu aktach prawnych, c w znacznym stopniu utrudnia analizę wymogów prawnych. Do podstawowych aktów prawnych w tym zakresie należy zaliczyć: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie a także Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach;

• mając komplet dokumentów można złożyć wniosek do Wydziału Architektury danego Starostwa powiatowego. Starostwo ma 30 dni na wydanie decyzji o sprzeciwie w stosunku do zmiany sposobu użytkowania. W braku sprzeciwu w tym terminie uznaje się, że starostwo udzieliło zgody, co pozwala na realizację inwestycji.

Niestety zdarza się nierzadko, że nawet po złożeniu prawidłowego wniosku  otrzymamy sprzeciw starostwa w myśl zasady, że „na wszelki wypadek” wszystkie  zmiany powinny przejść procedurę pozwolenia budowlanego. Po otrzymaniu sprzeciwu mamy dwa rozwiązania – złożyć odwołanie lub złożyć ponownie dokumenty z wnioskiem o pozwolenie na budowę

Kolejny wpis poświęcamy procesowi założenia przedszkola niepublicznego. Niektóre aspekty poszczególne etapów procedury zakładania przedszkola będą szczegółowo omawiane w kolejnych wpisach, natomiast w tym miejscu chcieliśmy przedstawić zbiorczą informację odnośnie procedur związanych z inwestycją w przedszkole niepubliczne.

Decyzję o założeniu przedszkola niepublicznego jak każdą inną inwestycję należy w pierwszej kolejności poprzedzić wszechstronną analizą. Celem niniejszego wpisu nie jest jednak przedstawienie gotowego biznesplanu a jedynie zaznaczenie bardzo istotnych elementów procedury założenia przedszkola niepublicznego, które trzeba wziąć pod uwagę na etapie planowania inwestycji.

Załóżmy więc, że po wszechstronnej analizie sprawy podjęli Państwo decyzję o założeniu przedszkola niepublicznego w danej miejscowości. Co dalej?

Plan zagospodarowania przestrzennego / warunki zabudowy

Wbrew dość powszechnemu przeświadczeniu sprowadzającemu się do Fredrowskiego „Wolnoć Tomku w swoim domku” nawet będąc właścicielem nieruchomości nie zawsze będziemy mogli na tej nieruchomości zrealizować planowaną inwestycję budowlaną.

Przed przystąpieniem do dalszych etapów zakładania przedszkola musimy więc sprawdzić, czy zgodnie z prawem wolno nam otworzyć przedszkole w wybranej lokalizacji.

W pierwszej kolejności musimy więc udać się do urzędu gminy (miasta) i sprawdzić plan zagospodarowania przestrzennego. Cześć gmin udostępnia mapy stanowiące załącznik do Planu na swoich stronach internetowych w innych jednak plan zagospodarowania przestrzennego nie jest nadal uchwalony.

Jeżeli plan zagospodarowania przestrzennego jest uchwalony i przewiduje na danym terenie funkcję oświatową to możemy wystąpić z pismem o zaświadczenie w tym zakresie.

Jeżeli plan nie przewiduje funkcji oświatowych na danym terenie to mogą Państwo jeszcze próbować rozmów z gminą w tym zakresie. Niektóre gminy będą skłonne dokonać zmiany w planie zagospodarowania tak aby dopuścić w danym miejscu funkcję oświatową – szczególnie jeżeli w danej gminie brakuje przedszkoli. W przeciwnym wypadku trzeba pomyśleć o zmianie lokalizacji.

Jeżeli natomiast w danej gminie nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, będą Państwo musieli sprawdzić czy dla danej nieruchomości, zostały już wydane warunki zabudowy (tak zwana „Wuzetka” od skrótu W-Z).

Warunki zabudowy są wydawane, z reguły na wniosek właściciela nieruchomości, przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decyzja o warunkach zabudowy określa czy i co możemy wybudować na danej nieruchomości (art. ….. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

Jeżeli takiej W-Z jeszcze nie ma, mogą Państwo sami wystąpić o wydanie decyzji o warunkach zabudowy wnosząc ponadto aby decyzja ta przewidywała możliwość prowadzenia na nieruchomości przedszkola niepublicznego.

Przeszkodzić naw w tym mogą sąsiedzi, którzy będąc stroną postępowania mogą nie wyrazić zgody na planowaną inwestycję. Ostatecznie decyzję podejmie wójt (burmistrz, prezydent) po uwzględnieniu stanowiska wszystkich stron.

Mając już W-Z lub gdy na danym terenie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego powinniśmy uzyskać  z gminy zaświadczenie potwierdzające możliwość prowadzenia przedszkola na danej nieruchomości.

Dalszy ciąg w kolejnych wpisach…