Archiwum kategorii: Zmiany w prawie

Nowe przepisy o kwalifikacjach wymaganych od nauczycieli już obowiązują

Trochę niepostrzeżenie i w cieniu ważniejszych wydarzeń, zostało opublikowane całkowicie nowe Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2023 r. poz. 2102 do pobrania Rozp-MEN-2023-09-14-w-sprawie-kwalifikacji-wymaganych-od-nauczycieli.pdf). W życie weszło od 3 października br.

Nie jest to nowelizacja dotychczasowego Rozporządzenia z 2017 r., ale całkowicie nowe przepisy, znacznie obszerniejsze.

Co ważne, nowe wymagania kwalifikacyjne oparte zostały na nowym standardzie kształcenia, czyli standardzie przygotowującym do wykonywania zawodu nauczyciela określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 68 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W treści nowego Rozporządzenia wielokrotnie znajdują się też odniesienia do poprzedniego standardu, czyli studiów prowadzonych (ukończonych przez nauczycieli) zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r.

Warto zapamiętać tę datę, bowiem jest końcową cezurą czasową dla „starego” standardu studiów.

Nowe przepisy generalnie zakładają wyższe wymagania co do kwalifikacji, znikają np. studia I stopnia oraz w pewnych przypadkach studia podyplomowe jako uzupełnienie wykształcenia. W wymaganiach kwalifikacji znalazły się nowe zapisy, według aktualnych standardów studiów, oraz dopuszczone są kwalifikacje uzyskane na podstawie studiów zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r.

W przepisach dodano też wiele nowych regulacji poszczególnych stanowisk nauczycielskich, co spowodowało, że z dotychczasowych 30 paragrafów merytorycznych zrobiło się teraz 40.

Najbardziej widoczne zmiany dotyczą wymagań dla nauczycieli przedszkolnych i w klasach I-III (§ 4 rozporządzenia). Nie będzie już możliwe zatrudnianie nauczycieli z nowym licencjatem (chyba, że studia ukończone wg przepisów sprzed 3 sierpnia 2019), znika też możliwość studiów podyplomowych po ukończeniu innych kierunków, niż pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Teraz osoba, która nie ma magisterskiego wykształcenia w zakresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym, nie uzupełni swojego wykształcenia przez studia podyplomowe, a jedynym rozwiązaniem będą dodatkowe studia II stopnia.

Pewnie ministrowi chodziłó o to, by nauczyciele posiadali jak najwyższe kwalifikacje i wykształcenie, co można pochwalić. Ale jednocześnie, wydaje się, że w dobie permanentnego braku nauczycieli we wszystkich specjalnościach, takie ograniczanie możliwości nabycia kwalifikacji to przysłowiowe wylewanie dziecka z kąpielą…

Czy nowe kierownictwo MEiN zrobi coś z tym???

Robert Kamionowski

 

Specjalne nagrody dla nauczycieli na Dzień Edukacji Narodowej

Nauczyciele dostaną specjalne nagrody na Dzień Edukacji Narodowej, przypadający oczywiście 14 października. Wyniesie ona 1125 zł, ale jest to kwota brutto, która ma pokryć zarówno narzuty obciążające pracodawcę, jak i pracownika, co w efekcie oznacza ok. 750 zł netto. Nagrody te przewidziane zostały w nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw, opublikowanej w Dzienniku Ustaw poz. 1586 z 10 sierpnia 2023 r.

Formalnie, nagrody zostały przewidziane poprzez zmianę Karty Nauczyciela i dodanie art. 92a do 92h, obowiązujących tylko w roku 2023, dlatego nie można oczywiście przewidzieć, czy ta nagroda stanie się cyklicznym elementem dodatkowych wynagrodzeń nauczycieli.

Prawo do nagrody w roku 2023 obejmie tych nauczycieli, którzy pozostają w dniu 20 września 2023 r. w stosunku pracy w szkole (lub innej placówce oświatowej, o czym dalej). Nie będzie przysługiwać nauczycielowi, który w okresie od dnia 1 września 2023 r. do dnia 20 września 2023 r. przebywa nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym. Nagrody mają zostać wypłacone do 14 października.

Co ważne dla placówek niepublicznych, nagroda przysługuje w zasadzie wszystkim nauczycielom, nie tylko zatrudnionym w samorządowych szkołach, przedszkolach i placówkach, gdyż prawo do niej mają także nauczyciele zatrudnieni w:

a) publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego,

b) przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach, oraz szkołach niepublicznych i niepublicznych szkołach artystycznych o uprawnieniach publicznych szkół artystycznych,

c) publicznych innych formach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego.

Przysługuje ona nie tylko stricte nauczycielom, ale też wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym, których obejmuje regulacja Karty Nauczyciela.

Najpierw o zasadach wypłacania nagrody, który jest dosyć skomplikowany, gdy nauczyciel zatrudniony jest w więcej, niż jednej szkole, przedszkolu czy placówce.

Jako zasada podstawowa, nagrodę wypłaca szkoła (lub przedszkole albo inna placówka), w której nauczyciel pozostawał w stosunku pracy w dniu 20 września 2023 r.

Nauczycielowi pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach, nagrodę wypłaca szkoła, w której nauczyciel był zatrudniony w dniu 20 września 2023 r. w najwyższym wymiarze.

Nauczycielowi, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, nagrodę wypłaca szkoła, w której stosunek pracy został nawiązany wcześniej, a w przypadku gdy stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu – szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony.

Nauczycielowi, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, którego stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu oraz podstawa prawna zatrudnienia jest taka sama, nagrodę wypłaca szkoła o niższym numerze w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, spośród szkół, w których ten nauczyciel jest zatrudniony.

Ustawa nie wymaga przy tym, aby nauczyciel był zatrudniony w pełnym wymiarze (w jednej lub kilku szkołach łącznie), do powoduje, że prawo do nagrody uzyskają także nauczyciele zatrudnienie na część etatu, byle był to stosunek pracy

Szkoły publiczne otrzymają na ten cel specjalne środki budżetowe, ale także wypłata nagród w szkołach, przedszkolach i placówkach niepublicznych nastąpi poprzez dodatkowe, specjalne dotacje celowe, udzielane niepublicznych placówkom przez ich organy rejestrujące, które prowadzą ewidencję szkół, przedszkoli i placówek, czyli organy dotujące.

Dotacja na nagrody będzie udzielana przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole i placówce, w których nauczyciel jest uprawniony do otrzymania nagrody, prowadzonym przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną.

Aby otrzymać tę dotację, przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła i placówka w terminie do dnia 2 października 2023 r., musi złożyć wniosek o udzielenie dotacji celowej do organu rejestrującego, a w przypadku szkół i placówek artystycznych – do ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Wniosek zawiera:

1) nazwę, adres siedziby i numer REGON odpowiednio przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki;

2) nazwę organu rejestrującego oraz jego kod z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT, a w przypadku szkół i placówek artystycznych – wskazanie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;

3) wnioskowaną kwotę dotacji celowej;

4) numer rachunku bankowego, na który będzie przekazana dotacja celowa;

5) miejscowość i datę sporządzenia wniosku;

6) podpis dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – osoby kierującej daną inną formą wychowania przedszkolnego wyznaczonej przez osobę prowadzącą tę inną formę wychowania przedszkolnego.

Kwota dotacji celowej nie może być wyższa niż kwota stanowiąca iloczyn liczby uprawnionych nauczycieli ustalonej na podstawie danych dotyczących nauczycieli pozostających w stosunku pracy w szkole w dniu 20 września 2023 r., zgromadzonych w systemie informacji oświatowej według stanu bazy danych systemu informacji oświatowej w dniu 27 września 2023 r., i kwoty 1125 zł.

Na podstawie takiego wniosku, organ rejestrujący wypłaci niepublicznej lub publicznej jednostce dotację na wskazany rachunek bankowy do 11 października.

Dotacja na nagrody wymagać będzie rozliczenia.

Rozliczenia dokonuje dyrektor, który podpisał wniosek, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, która podpisała wniosek.

Rozliczenie ma zawierać:

1) nazwę, adres siedziby i numer REGON odpowiednio przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki;

2) nazwę organu rejestrującego, oraz jego kod z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT;

3) przyznaną kwotę dotacji celowej;

4) wykorzystaną kwotę dotacji celowej;

5) kwotę dotacji celowej podlegającej zwrotowi odpowiednio do budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;

6) listę nauczycieli, którym wypłacono nagrodę, zawierającą nazwiska, imiona i numery PESEL tych nauczycieli, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oraz ich własnoręczne podpisy stanowiące potwierdzenie otrzymania tej nagrody;

7) miejscowość i datę sporządzenia rozliczenia;

8) podpis dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki, osoby kierującej daną inną formą wychowania przedszkolnego.

Co ważne, rozliczenia tej dotacji celowej oraz zwrotu niewykorzystanej kwoty dotacji należy dokonać do dnia 30 listopada 2023 r.

Dla niepublicznych przedszkoli jest także ważny zapis i informacja, że wydatków bieżących wynikających z wypłaty tej nagrody nie wlicza się do zaplanowanych na rok 2023 wydatków bieżących jednostki samorządu terytorialnego uwzględnianych przy ustalaniu podstawowej kwoty dotacji, o której mowa w art. 12 i art. 50 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. To oznacza, że wypłata tych nagród nie podwyższy kwoty dotacji na publicznych i niepublicznych przedszkoli po październikowej aktualizacji.

Robert Kamionowski

MEiN zabija niepubliczne licea ogólnokształcące dla dorosłych

Wydane 22 grudnia 2022 r. rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2023 to w praktyce wyrok na niepubliczne zaoczne licea ogólnokształcące dla dorosłych.

Dotacja dla niepublicznych LO dla dorosłych odpowiada wartości subwencji oświatowej, jaką samorząd otrzymuje na takich uczniów, wynika to z art. 26 ust. 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Wobec tego, porównajmy stawki subwencji na tych słuchaczy w roku 2022 i na rok 2023.

Subwencja na LO dorosłych obejmuje kwotę stałą na słuchacza, czyli miesięczną dotację, oraz dodatkowo kwotę za tzw. efekt, czyli uzyskanie przez słuchacza świadectwa dojrzałości. Kwota miesięczna dotacji to wartość wynikająca z pomnożenia współczynnika (wagi dotacyjnej) Sh przez kwotę finansowego standardu A, podobnie dodatkowa dotacja za zdaną maturę, ale oczywiście współczynnik jest inny.

Jak to wyglądało w roku 2022?

Waga Sh dla słuchaczy LO dla dorosłych wynosiła 0,12, a standard A to była kwota 6081 zł. Można wiec obliczyć, że roczna dotacja na słuchacza niepublicznego LO wynosiła (pomijając współczynnik Di, który wynosi i tak ok. 1), mniej więcej 730 zł, czyli miesięcznie ok. 60 zł. To oczywiście wartość niezmiernie mała, ale porównajmy ją do roku 2023.

Otóż, waga Sh, czyli ten przelicznik, na rok 2023 spadła do 0,005 – pięciu tysięcznych! Kwotę standardu A planuje się 6947 zł, więc roczna dotacja na LO wyniesie niecałe 35 zł, a miesięcznie mniej, niż 3 zł. Czy teraz można w ogóle mówić o finansowym wspieraniu szkolnictwa niepublicznego?

Jak za 2,5 zł na słuchacza utrzymać szkołę? Przecież do LO dla dorosłych w większości uczęszczają osoby, które nie bardzo mogą sobie pozwolić na wysokie, a nawet jakiekolwiek czesne? Porównajmy to z innymi kosztami, taka miesięczna dotacja nie wystarczy na jedną drożdżówkę.

Oczywiście, zaraz ze strony władz oświatowych podniesie się głos, że jednocześnie znacznie, bo ponad dwukrotnie, podniesiono dotację za zdaną maturę, z przelicznika 0,400 na 0,950. Za maturę szkoła może otrzymać zatem jednorazowo ok. 6600 zł. Tyle, że …. Przez 4 lata nauki szkoła otrzyma razem 140 zł comiesięcznych dotacji oraz jednorazowo 6600, więc razem 6740 zł, ale tylko gdy słuchacz zda maturę. A najpierw musi do niej podejść, co wcale nie jest takie częste, gdyż dorośli wybierają zaoczne licea nie dla matury, ale żeby mieć świadectwo ukończenia liceum, dające wstęp do zawodowej szkoły policealnej. Matura może być co najwyżej fajnym bonusem.

A dla porównania, w kwotach z roku 2022 szkoła otrzymałaby przez 4 lata ok. 3000 zł i za maturę 2400, więc niby mniej, ale za to przez cały okres nauki w stałych kwotach. Za to można utrzymać szkołę i prowadzić nauczanie.

Wobec tego, dając niby więcej, MEiN daje znacznie mniej, zapewne licząc, że mało który absolwent LO dla dorosłych maturę zda. Czyli będzie jak za Gomułki – wprawdzie masło i mięso znacznie podrożały, ale za to staniały parowozy.

Co wobec tego będzie z liceami dla dorosłych? Osobiście, nie widzę możliwości, by za takie pieniądze ktokolwiek jeszcze chciał je prowadzić, licząc jedynie, że może, kiedyś dostanie pieniądze za matury. Czy taka była intencja ministra…???

Robert Kamionowski

 

MEN ustalił nowe zasady udzielania dotacji dla niektórych szkół i placówek w okresie ograniczenia ich funkcjonowania

Minister Edukacji Narodowej w rozporządzeniu z 20 marca 2020 w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zmienił niektóre zasady udzielania dotacji w okresie zawieszenia funkcjonowania jednostek oświatowych.

Najważniejsze zmienione przepisy dotyczą dotacji udzielanych zgodnie z art. 26 ust. 2 i art. 41 ust. 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych niepublicznym szkołom dla dorosłych, szkołom policealnym oraz niepublicznym szkołom artystycznym o uprawnieniach publicznych szkół artystycznych realizującym wyłącznie kształcenie artystyczne, które zgodnie z tym przepisem jest uzależnione od obecności uczniów na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych w danym miesiącu.

Przepisy § 10 rozporządzenia zawieszają stosowanie przepisów określających powyższe zasady. Niepubliczne szkoły dla dorosłych, szkoły policealne oraz ww. niepubliczne szkoły artystyczne już za miesiąc marzec mają otrzymać dotację niezależnie od uzyskania przez ich uczniów 50% frekwencji na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych i poświadczenia jej na listach obecności własnoręcznym podpisem.

Treść przepisu § 10 ust. 1. jest następująca:

Do ustalania dotacji za okres od dnia 1 marca 2020 r. do końca miesiąca, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania szkoły, nie stosuje się przepisów art. 26 ust. 2 i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, w zakresie dotyczącym uzależnienia otrzymania dotacji na ucznia od jego uczestnictwa w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych, oraz art. 26 ust. 3 i art.41 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych.

W konsekwencji, rozporządzenie określa dalej w ust. 2, że od dnia 1 kwietnia 2020 r. do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania szkoły, nie stosuje się przepisu art. 34 ust. 3 ufzo, czyli skorygowania liczby słuchaczy osiągających 50% frekwencji w następnym miesiącu.

Następnie, w ust. 3 tego artykułu stanowi się, że do ustalania dotacji w części za okres od dnia 1 marca 2020 r. do końca miesiąca, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania placówki, nie stosuje się przepisu art. 29 ust. 2 ufzo, a jest to przepis ustalający prawo do dotacji dla domów wczasów dziecięcych. Zamiast tego przepisu, zgodnie z ust. 4, dotacja dla niepublicznego domu wczasów dziecięcych, w części za okres, o którym mowa w ust. 3, jest równa iloczynowi liczby dni w tym okresie, liczby wychowanków i kwoty części oświatowej subwencji ogólnej przewidzianej na wychowanka domu wczasów dziecięcych w roku 2019 dla powiatu podzielonej przez liczbę 366. Przy czym przez liczbę wychowanków należy rozumieć sumę wychowanków z poszczególnych dni w roku 2019 podzieloną przez liczbę 365.

Ta kwota dotacji podlegać będzie aktualizacji, zgodnie z art. 53 ufzo.

Rozporządzenie nie zmienia natomiast w żaden sposób przepisów o udzielaniu dotacji dla przedszkoli oraz szkół, w których jest realizowany obowiązek szkolny i obowiązek nauki. Wobec tego, dotacje mają być wypłacane zgodnie z normalnymi zasadami, obowiązującymi wg ustawy. Oznacza to przede wszystkim, ze te dotacje mają być przez samorządy wypłacane, bez żadnych zmniejszeń, zawieszeń czy innych warunków.

Wydaje się, za nasze i Państwa głosy zaniepokojenia sytuacją niepublicznych placówek, szczególnie szkół dla dorosłych, przyniosły efekty.

Robert Kamionowski

Sytuacja nauczycieli w nowej rzeczywistości prawnej

Nowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, od 25 marca wprowadza obowiązek realizowania zadań edukacyjnych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Ministerstwu nie udało się dotychczas skutecznie i całkowicie wyjaśnić problemów wynagradzania nauczycieli za czas ograniczenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej tych jednostek oświatowych. (O tym pisałem w poprzednich artykułach)

Nowe rozporządzenie stara się tę sytuację normować, ale też, niestety, nie do końca skutecznie. Obecnie nowe regulacje generalnie przyjmują zasadę, że nauczyciele wszystkich jednostek oświatowych, wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z 11 marca, wykonują swoje zadania poprzez pracę zdalną. Zajęcia realizowane na odległość mają być wykonywane w ramach obowiązującego nauczyciela tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz w okresie przed zawieszeniem działalności szkół, a w przypadku godzin ponadwymiarowych – także w ramach tych ponadwymiarowych godzin, o których mowa w art. 35 Karty nauczyciela. Ale to dotyczy tylko nauczycieli w placówkach publicznych, prowadzonych przez samorządy.

Jednocześnie rozporządzenie zmieniające wspomniane rozporządzenie z 11 marca na okres od 25 marca do 10 kwietnia ogranicza obowiązek świadczenia pracy przez pracowników na terenie jednostek oświatowych, z wyłączeniem przypadków, gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek.

Są to jednak rozwiązania dedykowane dla nauczycieli szkół. Wprawdzie rozporządzenia obejmują pracowników wszystkich zawieszonych w funkcjonowaniu jednostek, ale nie ma żadnych szczególnych przepisów dotyczących nauczycieli przedszkolnych czy placówek zapewniających opiekę i wychowanie poza miejscem zamieszkania, którzy nie będą prowadzić przecież nauczania na podobnych zasadach, a tym bardziej w internacie czy bursie. Wszystkie bowiem przepisy mówią o kształceniu, a zadania przedszkoli to przede wszystkim funkcje opiekuńczo-wychowawcze. Czy wobec tego nauczyciele przedszkolni mają wysyłać dzieciom linki do filmów, kolorowanki czy śpiewanki, aby je “kształcić”? To jakieś nieporozumienie, szczególnie w sytuacji, gdy te dzieci są pod opieką rodziców pracujących zdalnie u swoich pracodawców.

Zamiast rozwiązywać problemy, ministerstwo je tak naprawę jeszcze pogłębia. Bo skoro nauczyciel szkolny pracuje z uczniami, wysyłając im jakiekolwiek materiały, ta jak zmierzyć pracę nauczyciela przedszkolnego? Ma prowadzić on-line zajęcia z dziećmi, robić z nimi gimnastykę czy zabawy, jak przed laty transmitowało radio? Zarówno dyrektorzy przedszkoli samorządowych, jak i właściciele niepublicznych, niestety, nie znajdą w tych przepisach realnego rozwiązania ich pytań i problemów…

Robert Kamionowski